Ένα από τα πιο συχνά ερωτήματα που καλείται να απαντήσει ένας Ορθοπαιδικός Χειρουργός είναι πότε ο ασθενής πρέπει να χρησιμοποιήσει κρύα και πότε ζεστά επιθέματα.
Πριν αναφερθούμε αναλυτικά σε ορισμένες παθήσεις, είναι βασικό να απαντηθούν κάποια βασικά ερωτήματα.
Υπήρξε κάποιος πρόσφατος τραυματισμός όπως για παράδειγμα κατά τη διάρκεια μίας αθλητικής δραστηριότητας ή μετά από πτώση και κάκωση του ποδιού ή του άνω άκρου;
Είναι η πάθηση που μας ταλαιπωρεί χρόνια όπως η αρθρίτιδα, η οσφυαλγία και η εμμένουσα τενοντοπάθεια του ώμου;
Έχει σχηματιστεί οίδημα και αιμάτωμα στην τραυματισμένη περιοχή;
Περιεχόμενα
Ζεστά και κρύα επιθέματα
Τα κρύα επιθέματα προκαλούν αγγειοσύσπαση των αιμοφόρων αγγείων στο προσβεβλημένο σημείο και κατ επέκταση μείωση του οιδήματος και λιγότερο πόνο.
Αντίθετα τα ζεστά επιθέματα προκαλούν αγγειοδιαστολή, αυξημένη αιματική ροή και μυϊκή χαλάρωση.
Σε ποιες καταστάσεις χρησιμοποιούμε κρύα επιθέματα και σε ποιες ζεστά;
Αθλητικές κακώσεις
Όταν τραυματιζόμαστε σε κάποια αθλητική δραστηριότητα όπως το τρέξιμο, το ποδόσφαιρο, το μπάσκετ, κτλ. θα πρέπει άμεσα να διακόψουμε την άθληση και να βάλουμε πάγο στο σημείο που μας πονάει.

Συχνότερα τραυματίζεται ο αστράγαλος, το γόνατο και ο ώμος.
Τη στιγμή της κάκωσης, π.χ. σε μία μυϊκή θλάση ή στο διάστρεμμα συμβαίνει ρήξη των αιμοφόρων αγγείων, σχηματίζεται οίδημα και ο πόνος είναι οξύς.
Με τα κρύα επιθέματα όπως η παγοκύστη ή το ψυκτικό σπρέϋ, επιθυμούμε τον περιορισμό του σχηματιζόμενου οιδήματος και την ανακούφιση από τον πόνο.
Τενοντίτιδα του ώμου
Η τενοντίτιδα είναι η φλεγμονή του τένοντα.
Μπορεί να προέλθει είτε από κάποιον πρόσφατο τραυματισμό όπως στην περίπτωση της απότομης άρσης βάρους, είτε να εμφανιστεί στο πλαίσιο μίας χρόνιας πάθησης του ώμου όπως η ρήξη του τένοντα, τα ασβεστώματα, το σύνδρομο πρόσκρουσης.
Σε οξείες τραυματικές τενοντίτιδες η χρήση των κρύων επιθεμάτων πάγου θα βοηθήσει τον ασθενή σημαντικά και θα τον κάνει γρηγορότερα λειτουργικό στην καθημερινότητα του.
Στις χρόνιες καταστάσεις προτιμώνται τα ζεστά επιθέματα και η θερμότητα καθώς εδώ ο στόχος είναι η αύξηση της μικροκυκλοφορίας, η χαλάρωση του μυός και η επαναφορά του εύρους κίνησης.

Οστεοαρθρίτιδα γόνατος, ώμου και ισχίου
Η αρθρίτιδα είναι μία χρόνια φλεγμονή των αρθρώσεων που οδηγεί σε καταστροφή και αλλοίωση του χόνδρου.
Τα ζεστά επιθέματα βοηθούν σημαντικά γιατί προάγουν τη χαλάρωση των μυών (όπως για παράδειγμα στην αρθρίτιδα ισχύου), των συνδέσμων και διατείνουν τον αρθρικό θύλακο με αποτέλεσμα τη βελτίωση της κινητικότητας της άρθρωσης και τον περιορισμό του πόνου.
Οσφυαλγία και αυχεναλγία
Ο πόνος στη μέση και τον αυχένα είναι από τις συχνότερες παθήσεις που αντιμετωπίζει ο Ορθοπαιδικός Χειρουργός.
Τα ζεστά επιθέματα όπως η θερμοφόρα βοηθούν να χαλαρώσουν οι μύες πέριξ της σπονδυλικής στήλης, να μειωθεί ο πόνος και ο μυϊκός σπασμός που συνήθως τον συνοδεύουν και να βελτιωθεί η κινητικότητα του ασθενούς.
Μετεγχειρητική αποκατάσταση
Το διάστημα μετά από μία χειρουργική επέμβαση ο ορθοπαιδικός θα προτείνει παγοθεραπεία για να περιοριστεί το αιμάτωμα και το οίδημα των πρώτων ημερών.
Οι ασθενείς σε συχνές χειρουργικές επεμβάσεις όπως η αρθροσκόπηση γόνατος, η αρθροσκόπηση ώμου, η ολική αρθροπλαστική ή επεμβάσεις αντιμετώπισης καταγμάτων χρησιμοποιούν κρύα επιθέματα για να τους ανακουφίσουν και να μειώσουν την ανάγκη για παυσίπονα.
Αφού περάσει το αρχικό διάστημα και ξεκινήσει το στάδιο της μετεγχειρητικής αποκατάστασης και της κινησιοθεραπείας προτιμούμε την εναλλαγή ζεστών και κρύων επιθεμάτων πριν και μετά τις ασκήσεις και τη φυσικοθεραπεία.
Συμπέρασμα
Συμπερασματικά θα λέγαμε πως η παγοθεραπεία συστήνεται σε οξείες καταστάσεις όπως οι μυϊκοί τραυματισμοί και οι θλάσεις ενώ τα ζεστά επιθέματα ανακουφίζουν τους ασθενείς σε χρόνιες παθήσεις.
Η διάρκεια της θεραπείας θα πρέπει να είναι 10-15 λεπτά αρκετές φορές την ημέρα ανάλογα με την ένταση του άλγους, το είδος της πάθησης και την αντοχή του κάθε ασθενούς.
Συχνές Ερωτήσεις
1. Πότε πρέπει να χρησιμοποιώ κρύα επιθέματα;
Τα κρύα επιθέματα είναι ιδανικά για οξείες κακώσεις, όπως διαστρέμματα, μώλωπες, θλάσεις και μετεγχειρητικό οίδημα. Βοηθούν στη μείωση της φλεγμονής, του πρηξίματος και του πόνου.
2. Σε ποιες περιπτώσεις είναι καλύτερα τα ζεστά επιθέματα;
Τα ζεστά επιθέματα προτιμώνται σε χρόνιες παθήσεις, όπως η αρθρίτιδα, η οσφυαλγία, η αυχεναλγία και οι χρόνιες τενοντίτιδες, καθώς προάγουν την αιματική ροή, χαλαρώνουν τους μυς και μειώνουν τη δυσκαμψία.
3. Μπορώ να χρησιμοποιώ ζεστά και κρύα επιθέματα εναλλάξ;
Ναι, σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως στη μετεγχειρητική αποκατάσταση ή σε χρόνιες φλεγμονώδεις παθήσεις, η εναλλαγή θερμής και ψυχρής θεραπείας μπορεί να είναι ευεργετική για τη μείωση του πόνου και την αποκατάσταση της κίνησης.
4. Πόση ώρα πρέπει να εφαρμόζω το ζεστό ή το κρύο επίθεμα;
Η διάρκεια εφαρμογής συνιστάται να είναι 10-15 λεπτά, αρκετές φορές την ημέρα, ανάλογα με την ένταση του πόνου και το είδος της πάθησης.
5. Υπάρχουν περιπτώσεις όπου δεν πρέπει να χρησιμοποιώ θερμότητα ή πάγο;
Ναι, τα κρύα επιθέματα δεν πρέπει να εφαρμόζονται σε άτομα με κακή κυκλοφορία ή σε περιοχές με νευρολογικά προβλήματα, ενώ η θερμότητα αντενδείκνυται σε οξείες φλεγμονές και τραυματισμούς.