Η τενοντίτιδα του Αχιλλείου είναι μια φλεγμονώδης πάθηση που εντοπίζεται στον μεγάλο τένοντα στο πίσω μέρος της ποδοκνημικής – τον Αχίλλειο.
Πρόκειται για έναν από τους πιο ισχυρούς τένοντες του σώματος, ο οποίος όμως είναι και ιδιαίτερα επιρρεπής σε ερεθισμό, ειδικά σε περιπτώσεις επαναλαμβανόμενης καταπόνησης.
Εμφανίζεται συχνά σε άτομα που ασκούν έντονες ή απότομες κινήσεις – όπως δρομείς, παίκτες ποδοσφαίρου ή μπάσκετ, αλλά και ανθρώπους που περπατούν ή στέκονται πολλές ώρες.
Η φλεγμονή μπορεί να προκύψει είτε από υπερβολική μηχανική φόρτιση είτε ως αποτέλεσμα ελλιπούς αποθεραπείας.
Εάν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα, μπορεί να εξελιχθεί σε πιο σοβαρές καταστάσεις, όπως ρήξη Αχίλλειου τένοντα.
Περιεχόμενα:
Ποια είναι τα αίτια
Η τενοντίτιδα του Αχιλλείου προκαλείται κυρίως από επαναλαμβανόμενη μηχανική καταπόνηση στον τένοντα, που υπερβαίνει τα όρια αντοχής του.
Αυτό είναι ιδιαίτερα συχνό σε δραστηριότητες όπως το τρέξιμο, το άλμα ή η έντονη πεζοπορία.
Μια λανθασμένη τεχνική στο τρέξιμο, χωρίς επαρκή προθέρμανση ή με κακή ευθυγράμμιση του ποδιού, μπορεί να οδηγήσει σε χρόνιο ερεθισμό.
Επιπλέον, όταν οι μύες της γάμπας είναι υπερβολικά σφιχτοί ή αδύναμοι, αυξάνεται το φορτίο στον τένοντα, ειδικά κατά τη φάση της ώθησης.
Μηχανικές ανωμαλίες στο πέλμα, όπως υπερπρηνισμός (υπερβολική στροφή του ποδιού προς τα μέσα), επίσης συμβάλλουν στην ανάπτυξη της φλεγμονής, ειδικά αν δεν διορθώνονται με κατάλληλα υποδήματα ή ορθωτικά μέσα.
Συμπτώματα που δεν πρέπει να αγνοήσεις
Η τενοντίτιδα του Αχιλλείου συνήθως ξεκινά με έναν ήπιο πόνο στον τένοντα, που εντοπίζεται κυρίως κοντά στη φτέρνα ή στο μέσο του τένοντα (δες περισσότερα για πόνο στη φτέρνα).
Ο πόνος αυτός εμφανίζεται συχνά το πρωί, με τα πρώτα βήματα, ή στην έναρξη της άσκησης και μπορεί να υποχωρεί προσωρινά όσο “ζεσταίνεται” το πόδι.
Σταδιακά, ο πόνος επιμένει και εντείνεται, ενώ η περιοχή μπορεί να εμφανίσει διόγκωση, σκλήρυνση και τοπική ευαισθησία στην πίεση.
Πολλοί ασθενείς αναφέρουν δυσκαμψία ιδιαίτερα μετά από περιόδους ακινησίας ή κατά την ανύψωση της φτέρνας, όπως για παράδειγμα στο ανέβασμα σκάλας.
Αυτά τα σημεία δεν θα πρέπει να αγνοούνται, καθώς αν παραμεληθούν, μπορεί να οδηγήσουν σε εκφύλιση ή και ρήξη του τένοντα.
Διάγνωση της τενοντίτιδας Αχιλλείου
Η διάγνωση της τενοντίτιδας του Αχιλλείου ξεκινά με την κλινική εξέταση από εξειδικευμένο ορθοπαιδικό, ο οποίος αξιολογεί την ευαισθησία κατά την πίεση, την παρουσία οιδήματος και την περιορισμένη κινητικότητα στην περιοχή του τένοντα.
Η χρήση απεικονιστικών μεθόδων όπως ο υπέρηχος μαλακών μορίων, που εφαρμόζεται ευρέως στη διερεύνηση παθήσεων του μυοσκελετικού, βοηθά στην επιβεβαίωση της φλεγμονής και στον εντοπισμό μικροβλαβών.
Σε πιο σύνθετες περιπτώσεις ή όταν υπάρχει υποψία μερικής ή πλήρους ρήξης, ενδείκνυται η μαγνητική τομογραφία για την πλήρη απεικόνιση της βλάβης.
Τρόποι αντιμετώπισης
1. Συντηρητική θεραπεία
Στις περισσότερες περιπτώσεις, η τενοντίτιδα του Αχιλλείου αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά με συντηρητικά μέσα.
Το πρώτο βήμα είναι η ανάπαυση και η τροποποίηση των δραστηριοτήτων που επιβαρύνουν τον τένοντα, ώστε να περιοριστεί η φλεγμονή και να δοθεί χρόνος επούλωσης.
Η εφαρμογή πάγου στην περιοχή και η χρήση αντιφλεγμονωδών φαρμάκων, πάντα με καθοδήγηση από ειδικό, βοηθούν στη μείωση του πόνου και του οιδήματος.
Κεντρικό ρόλο παίζουν οι διατάσεις της γαστροκνημίας και οι εκκεντρικές ασκήσεις, που ενισχύουν σταδιακά την αντοχή και την ευλυγισία του τένοντα.
Παράλληλα, συστήνεται προσαρμοσμένη διατροφή για τενοντίτιδα, καθώς ορισμένα θρεπτικά στοιχεία συμβάλλουν στη φυσική αποκατάσταση και στην αντιφλεγμονώδη δράση.
2. Προηγμένες λύσεις
Όταν η τενοντίτιδα του Αχιλλείου δεν ανταποκρίνεται επαρκώς στη συντηρητική αγωγή, υπάρχουν πιο εξειδικευμένες επιλογές που στοχεύουν στην ανακούφιση των συμπτωμάτων και στη λειτουργική αποκατάσταση.
Θεραπείες όπως το shockwave therapy και το manual therapy εφαρμόζονται ευρέως με καλά αποτελέσματα στη χρόνια τενοντοπάθεια, προσφέροντας βελτίωση της αιμάτωσης και μείωση του πόνου.
Σε επίμονες περιπτώσεις, ενδείκνυνται τοπικές ενέσεις PRP (αυτόλογων αυξητικών παραγόντων) ή, εναλλακτικά, κορτιζόνης όταν κυριαρχεί η φλεγμονή, πάντα με εξατομικευμένη εκτίμηση.
Όταν όλες οι προηγούμενες θεραπείες αποτύχουν, η ελάχιστα επεμβατική χειρουργική μπορεί να δώσει λύση, μέσω καθαρισμού των παθολογικών ιστών ή επιδιόρθωσης του τένοντα με τη μικρότερη δυνατή παρέμβαση.
Πιθανές επιπλοκές αν δεν αντιμετωπιστεί
Η παραμέληση της τενοντίτιδας στον Αχίλλειο τένοντα μπορεί να οδηγήσει σε χρόνια τενοντοπάθεια, όπου οι αλλοιώσεις στον ιστό γίνονται πιο εκτεταμένες και δύσκολα αναστρέψιμες.
Η συνεχής καταπόνηση χωρίς θεραπεία αυξάνει τον κίνδυνο ρήξης του τένοντα, μια σοβαρή κατάσταση που απαιτεί χειρουργική αποκατάσταση και μακροχρόνια αποκατάσταση.
Επιπλέον, η επιμονή του πόνου και η προοδευτική δυσκαμψία μπορούν να περιορίσουν σημαντικά τη φυσιολογική βάδιση και τη γενική κινητικότητα στην καθημερινότητα.
Πώς να προλάβεις την τενοντίτιδα Αχιλλείου
Η πρόληψη ξεκινά από τα σωστά υποδήματα, που προσφέρουν σταθερότητα και προστασία από κραδασμούς, ειδικά σε δραστηριότητες υψηλής επιβάρυνσης.
Η σταδιακή αύξηση της έντασης στις προπονήσεις βοηθά να αποφευχθεί η απότομη φόρτιση στον τένοντα.
Εξίσου σημαντικές είναι οι διατάσεις και η σωστή προθέρμανση, ώστε οι μύες και οι τένοντες να προετοιμάζονται κατάλληλα.
Τέλος, είναι κρίσιμο να δίνεται προσοχή στον πρώιμο πόνο, ώστε να διακόπτεται η επιβάρυνση πριν εξελιχθεί σε φλεγμονή.
Συχνές Ερωτήσεις
1. Πόσο διαρκεί η τενοντίτιδα του Αχιλλείου;
Η διάρκεια ποικίλλει ανάλογα με τη βαρύτητα και την αντιμετώπιση. Σε ήπιες περιπτώσεις, μπορεί να υποχωρήσει σε 2–4 εβδομάδες με ξεκούραση και σωστή φροντίδα. Σε χρόνιες καταστάσεις, απαιτείται περισσότερος χρόνος και συστηματική φυσικοθεραπευτική παρέμβαση.
2. Πώς καταλαβαίνω ότι έχω τενοντίτιδα και όχι ρήξη;
Η τενοντίτιδα εκδηλώνεται με πόνο, ευαισθησία και δυσκαμψία, κυρίως το πρωί ή στην έναρξη της άσκησης. Η ρήξη εμφανίζεται συνήθως αιφνίδια με έντονο πόνο, αδυναμία κίνησης και “άδειασμα” στο πίσω μέρος του ποδιού. Η διάγνωση επιβεβαιώνεται από τον ορθοπαιδικό με κλινική εξέταση και υπέρηχο ή μαγνητική.
3. Μπορώ να συνεχίσω να γυμνάζομαι με τενοντίτιδα Αχιλλείου;
Όχι στην ίδια ένταση. Είναι σημαντικό να τροποποιήσεις ή να διακόψεις την επιβαρυντική δραστηριότητα, ώστε να αποφύγεις επιδείνωση. Ενδείκνυνται εναλλακτικές χαμηλής επιβάρυνσης, όπως ποδηλασία ή κολύμβηση, κατόπιν οδηγίας γιατρού ή φυσικοθεραπευτή.
4. Είναι απαραίτητα τα φάρμακα ή αρκούν φυσικές μέθοδοι;
Στα αρχικά στάδια, τα αντιφλεγμονώδη μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση του πόνου. Ωστόσο, η πλήρης αποκατάσταση εξαρτάται κυρίως από φυσικές μεθόδους: διατάσεις, ασκήσεις ενδυνάμωσης και αποκατάστασης, manual therapy και shockwave.
5. Τι υποδήματα είναι κατάλληλα για πρόληψη ή αντιμετώπιση;
Προτίμησε αθλητικά παπούτσια με επαρκή απορρόφηση κραδασμών και σταθερό κράτημα στη φτέρνα. Αποφεύγονται φθαρμένα υποδήματα ή εκείνα με σκληρή σόλα. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ειδικά πέλματα (ορθωτικά) μπορεί να βοηθήσουν σημαντικά.
Επιπλέον πηγές:
Achilles tendinitis – Mayo Clinic
Achilles tendinopathy – Bupa
