Ρήξη Καταφυτικού Τένοντα Δικεφάλου

Η ρήξη καταφυτικού τένοντα του δικεφάλου είναι ένας τραυματισμός που εμφανίζεται συνήθως ξαφνικά, προκαλώντας έντονο πόνο και άμεση απώλεια δύναμης στο χέρι. 

Επηρεάζει κυρίως άνδρες μέσης ηλικίας ή άτομα που ασχολούνται με βαριές χειρωνακτικές εργασίες και άρση βαρών. 

Αν και πρόκειται για σπάνια κάκωση σε σύγκριση με άλλες πιο συχνές παθήσεις του αγκώνα, όπως η τενοντίτιδα δικεφάλου, η ρήξη του τένοντα απαιτεί άμεση αξιολόγηση και αντιμετώπιση, καθώς η αποκατάσταση της λειτουργίας του άνω άκρου εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την έγκαιρη διάγνωση.

Η σωστή ενημέρωση και η έγκαιρη αναγνώριση των συμπτωμάτων μπορούν να κάνουν τη διαφορά ανάμεσα σε μια πλήρη αποκατάσταση και μια μόνιμη μυϊκή αδυναμία. 

Τι είναι ο καταφυτικός τένοντας του δικεφάλου

Ο δικέφαλος βραχιόνιος είναι ο μυς που βρίσκεται στην πρόσθια επιφάνεια του άνω βραχίονα και είναι υπεύθυνος για δύο βασικές κινήσεις του χεριού: την κάμψη του αγκώνα και την υπτιοστροφή του αντιβραχίου – δηλαδή τη στροφή του χεριού ώστε η παλάμη να κοιτάζει προς τα πάνω. 

Πρόκειται για έναν σημαντικό μυ τόσο σε καθημερινές κινήσεις όσο και σε σωματικές δραστηριότητες που απαιτούν δύναμη ή σταθερότητα του άνω άκρου.

Ο καταφυτικός τένοντας του δικεφάλου είναι το σημείο όπου ο μυς καταλήγει και προσφύεται στο οστό της κερκίδας, λίγο κάτω από τον αγκώνα. 

Μέσω αυτού του τένοντα, ο μυς μπορεί να μεταφέρει δύναμη και να επιτελεί τις παραπάνω κινήσεις.

Σημαντικό είναι να γίνει διάκριση μεταξύ του καταφυτικού και του εγγύς τένοντα του δικεφάλου. 

Ο εγγύς τένοντας εντοπίζεται στον ώμο, όπου και είναι πιο επιρρεπής σε φθορά ή ρήξη – ιδιαίτερα σε περιπτώσεις όπως η ρήξη υπερακανθίου τένοντα ή άλλες παθήσεις του στροφικού πετάλου. 

Αντίθετα, η ρήξη του καταφυτικού τένοντα, αν και πιο σπάνια, οδηγεί σε πιο έντονη λειτουργική απώλεια, κυρίως στην περιστροφή και ανύψωση του αντιβραχίου.

Πώς προκαλείται η ρήξη

Η ρήξη του καταφυτικού τένοντα του δικεφάλου είναι συνήθως αποτέλεσμα έντονης μηχανικής καταπόνησης. 

Ο τραυματισμός συμβαίνει τη στιγμή που ο τένοντας δέχεται ξαφνικά υπερβολική τάση, την οποία δεν μπορεί να αντέξει, με αποτέλεσμα να αποκοπεί από την έκφυσή του στην κερκίδα.

Μηχανισμός κάκωσης

Η ρήξη εμφανίζεται συχνότερα όταν το χέρι προσπαθεί να αντισταθεί σε απότομη επιμήκυνση ή βάρος. 

Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι όταν κάποιος επιχειρεί να συγκρατήσει ένα βαρύ αντικείμενο που του πέφτει απότομα, ή όταν σηκώνει βάρος με τον αγκώνα λυγισμένο και ξαφνικά το βάρος τραβιέται προς τα κάτω.

Συνήθεις αιτίες

Οι συχνότερες αιτίες περιλαμβάνουν:

• Απότομη και έντονη σύσπαση του μυός κατά την άρση βάρους.
  
• Τραυματισμούς από πτώση ή απότομο τράβηγμα του χεριού.
  
• Χρόνια φθορά του τένοντα λόγω υπερβολικής χρήσης σε εργασίες ή αθλήματα που απαιτούν επαναλαμβανόμενες κινήσεις κάμψης και στροφής του αντιβραχίου.
  

Σε πολλές περιπτώσεις, προϋπάρχει εκφυλισμός του τένοντα, ειδικά σε άτομα που παρουσιάζουν χρόνιο πόνο ή παθήσεις όπως η επικονδυλίτιδα αγκώνα, οι οποίες δημιουργούν ένα επιβαρυμένο περιβάλλον στον αγκώνα.

Παράγοντες κινδύνου

Η πιθανότητα ρήξης αυξάνεται σε άτομα που:

• Ασχολούνται με βάρη ή χειρωνακτική εργασία.
  
• Έχουν ιστορικό τενοντίτιδας ή μικροτραυματισμών στον αγκώνα.
  
• Είναι άνω των 40 ετών, με φυσιολογική φθορά των τενόντων.
  
• Λαμβάνουν φαρμακευτική αγωγή όπως κορτικοστεροειδή ή κινολόνες, που αποδυναμώνουν τους τένοντες.
  

Η πρόληψη βασίζεται κυρίως στην αποφυγή απότομης φόρτισης, ειδικά σε θέσεις που ο τένοντας είναι τεντωμένος και ευάλωτος.

Συμπτώματα και σημεία

Η ρήξη του καταφυτικού τένοντα του δικεφάλου εκδηλώνεται με χαρακτηριστικά και συνήθως έντονα συμπτώματα, τα οποία οδηγούν τους περισσότερους ασθενείς άμεσα στον γιατρό. 

Η κλινική εικόνα είναι τόσο συγκεκριμένη, που η διάγνωση μπορεί συχνά να τεθεί από την πρώτη εξέταση.

Πόνος, αδυναμία, παραμόρφωση

Ο πόνος εμφανίζεται ξαφνικά τη στιγμή του τραυματισμού, συνήθως με την αίσθηση «σκισίματος» ή «χρατς» στην εσωτερική πλευρά του αγκώνα. 

Στη συνέχεια, ο πόνος υποχωρεί σχετικά γρήγορα, αλλά παραμένει ευαισθησία και οίδημα στην περιοχή. 

Εμφανίζεται επίσης σημαντική αδυναμία στην κάμψη του αγκώνα και κυρίως στην υπτιοστροφή του αντιβραχίου (όταν στρέφεις την παλάμη προς τα πάνω).

Σε πολλές περιπτώσεις, υπάρχει παραμόρφωση του βραχίονα, καθώς ο μυς «τραβιέται» προς τα πάνω. 

Αυτή η εικόνα είναι ιδιαίτερα ενδεικτική της ρήξης.

Εμφάνιση “σημείου Popeye”

Ένα από τα πιο χαρακτηριστικά σημεία είναι το λεγόμενο “σημείο Popeye” — μια εξογκωμένη εμφάνιση του δικέφαλου μυός κοντά στον ώμο, σαν «μάζα» που έχει ανέβει απότομα. 

Πρόκειται για ένδειξη ότι ο τένοντας έχει κοπεί και ο μυς έχει χάσει το σταθερό του σημείο πρόσφυσης.

Περιορισμός λειτουργικότητας

Η λειτουργικότητα του χεριού επηρεάζεται άμεσα. 

Ο ασθενής δυσκολεύεται να σηκώσει αντικείμενα, να βιδώσει ή να περιστρέψει το χέρι, ενώ πολλές καθημερινές κινήσεις γίνονται αδύνατες ή πολύ επώδυνες. 

Η ρήξη μπορεί να δημιουργήσει σύγχυση με άλλες παθήσεις, όπως πόνος στο αριστερό χέρι και ώμο, γι’ αυτό είναι σημαντικό να αξιολογείται άμεσα από εξειδικευμένο ορθοπαιδικό χειρουργό.

Διάγνωση

Η διάγνωση της ρήξης καταφυτικού τένοντα του δικεφάλου βασίζεται κυρίως στην κλινική εξέταση. 

Ο γιατρός αξιολογεί την ένταση του πόνου, την αδυναμία στις κινήσεις και την παραμόρφωση του βραχίονα. Το “σημείο Popeye” συχνά επιβεβαιώνει την υποψία.

Για την επιβεβαίωση, χρησιμοποιείται υπέρηχος μαλακών μορίων, που δείχνει άμεσα αν ο τένοντας έχει αποκοπεί. 

Είναι γρήγορος, αξιόπιστος και ανώδυνος.

Σε πιο σύνθετες περιπτώσεις, κυρίως όταν υπάρχει αμφιβολία ή συνοδές βλάβες, γίνεται μαγνητική τομογραφία για πιο αναλυτική εικόνα.

Η χρήση υπέρηχου για παθήσεις μυοσκελετικού είναι εξαιρετικά χρήσιμη σε αυτές τις περιπτώσεις, καθώς παρέχει άμεση διάγνωση χωρίς ακτινοβολία.

Αντιμετώπιση

Η επιλογή θεραπείας εξαρτάται από την ηλικία του ασθενούς, τις λειτουργικές του ανάγκες και τον βαθμό της ρήξης. 

Στόχος είναι πάντα η αποκατάσταση της δύναμης και της κίνησης του άνω άκρου.

Συντηρητική θεραπεία

Η μη χειρουργική αντιμετώπιση προτιμάται σε:

• Άτομα μεγαλύτερης ηλικίας.
  
• Όσους έχουν ήπια λειτουργική απαίτηση από το χέρι.
  
• Μερικές, όχι πλήρεις, ρήξεις.
  

Περιλαμβάνει:

• Ανάπαυση και αποφυγή καταπόνησης.
  
• Αντιφλεγμονώδη αγωγή.
  
• Σταδιακή φυσικοθεραπεία για ενίσχυση των γύρω μυών.
  

Η μέθοδος αυτή μπορεί να προσφέρει ανακούφιση, αλλά συνήθως συνοδεύεται από περιορισμό στη δύναμη του χεριού, ειδικά στην υπτιοστροφή.

Χειρουργική αποκατάσταση

Η επέμβαση είναι η προτιμώμενη λύση για:

• Νέους και δραστήριους ασθενείς.
  
• Αθλητές ή άτομα με χειρωνακτική εργασία.
  
• Πλήρεις ρήξεις με εμφανή λειτουργική απώλεια.
  

Η τεχνική περιλαμβάνει επανακαθήλωση του τένοντα στην κερκίδα, μέσω μικρής τομής. 

Χρησιμοποιούνται ειδικές άγκυρες με ράμματα, που εξασφαλίζουν σταθερή σύνδεση.

Μετά την επέμβαση, ακολουθεί πρόγραμμα αποκατάστασης διάρκειας λίγων εβδομάδων, με σταδιακή επάνοδο στις καθημερινές δραστηριότητες και αργότερα στην άσκηση.

Η χειρουργική αντιμετώπιση κακώσεων με σύγχρονες τεχνικές προσφέρει εξαιρετικά ποσοστά επιτυχίας και αποκατάστασης.

Τι συμβαίνει αν δεν αντιμετωπιστεί – Και πώς προλαμβάνεται

Αν η ρήξη του καταφυτικού τένοντα δεν αντιμετωπιστεί σωστά και έγκαιρα, μπορεί να οδηγήσει σε σημαντικές λειτουργικές επιπλοκές:

• Αδυναμία στο λύγισμα και τη στροφή του χεριού, ειδικά στην υπτιοστροφή (π.χ. χρήση εργαλείων ή ανοίγματα βιδωτών αντικειμένων).
  
• Δυσκολία στην καθημερινότητα, όπως στην άρση ακόμα και ελαφρών αντικειμένων με το επηρεασμένο χέρι.
  
• Ορατή παραμόρφωση, με “κατέβασμα” του μυός και απώλεια συμμετρικής εικόνας στους βραχίονες (σημείο “Popeye”).
  

Πρόληψη

Αν και η ρήξη μπορεί να συμβεί ξαφνικά, υπάρχουν τρόποι να μειωθεί ο κίνδυνος:

• Σωστή τεχνική στην άσκηση, ειδικά σε βάρη και πιέσεις.
  
• Αποφυγή υπερφόρτωσης του αγκώνα και του δικεφάλου, κυρίως σε εργασία ή προπόνηση με κούραση.
  
• Έγκαιρη αντιμετώπιση πόνου στον αγκώνα, καθώς οι χρόνιες τενοντοπάθειες αυξάνουν τον κίνδυνο ρήξης.

Η πρόληψη είναι πάντα προτιμότερη από τη θεραπεία, ειδικά σε άτομα που εξαρτώνται λειτουργικά από τα άνω άκρα τους.

Συχνές Ερωτήσεις

Επιπλέον Πηγές:

Biceps Tendon Tear at the Shoulder – Orthoinfo

Biceps tear symptoms & treatment – Aurora Health Care