Η αρθροπλαστική ώμου είναι μία επέμβαση αντικατάστασης φθαρμένων επιφανειών της άρθρωσης του ώμου με τεχνητά εμφυτεύματα εξαιρετικά αυθεντικά και απολύτως συμβατά με τον ανθρώπινο οργανισμό.
Παρά το γεγονός ότι είναι λιγότερο συχνή σε σχέση με άλλες περιοχές όπως το ισχίο ή το γόνατο είναι μία αξιόπιστη μέθοδος με μεγάλη αποτελεσματικότητα στη θεραπεία επώδυνων καταστάσεων της ωμικής ζώνης.

Σε ποιες παθήσεις προτείνεται η αρθροπλαστική ώμου;

Αρθρίτιδα τελικού σταδίου (οστεοαρθρίτιδα, ρευματοειδής, μετατραυματική)

Πρόκειται για την προοδευτική και επιδεινούμενη καταστροφή του αρθρικού χόνδρου, δηλαδή της εσωτερικής περιοχής της άρθρωσης. Με την ανάπτυξη της αρθρίτιδας ο χόνδρος γίνεται σταδιακά από λείος και ομαλός για να κινούνται τα οστά χωρίς τριβές, τραχύς και ανώμαλος στην υφή.

Έτσι η κίνηση της άρθρωσης προκαλεί πόνο και δυσλειτουργία. Ο ασθενής πονάει σε απλές και καθημερινές κινήσεις όπως το να φάει, να χτενιστεί, να σηκώσει βάρος και να κάνει απλή χειρωνακτική εργασία.

Αρθροπάθεια τενοντίου πετάλου. Συνδυασμό δηλαδή βλάβης του αρθρικού χόνδρου με ρήξη των τενόντων του ώμου

Πρόκειται για την ανάπτυξη αρθρίτιδας και καταστροφής του χόνδρου στον ώμο, σε συνδυασμό με τη ρήξη και το σχίσιμο των τενόντων που τον περικλείουν. Έτσι ο ασθενής βιώνει πόνο στην καθημερινότητα του τόσο από την αρθρίτιδα ώμου όσο και από την ανεπάρκεια του τενοντίου πετάλου.

Συντριπτικά κατάγματα της κεφαλής του βραχιονίου οστού σε ανθρώπους μεγαλύτερης ηλικίας

Όταν υπάρξει ένας σημαντικός τραυματισμός και σπάσει η βραχιόνιος κεφαλή,που είναι τμήμα της άρθρωσης του ώμου, πολλές φορές δεν είναι εφικτή η αποκατάσταση του κατάγματος με πιο απλές χειρουργικές τεχνικές όπως η οστεοσύνθεση του κατάγματος (π.χ με πλάκα ή ήλο) και εκει την λύση δίνει η επέμβαση στον ώμο της αρθροπλαστικής.

Ειδικότερα στους μεγαλύτερους ασθενείς μπορεί να συνυπάρχουν και άλλες παθήσεις προγενέστερα του κατάγματος όπως η αρθρίτιδα και η ανεπάρκεια των τενόντων του ώμου.

Ποια είναι τα είδη αρθροπλαστικής ώμου;

Ημιαρθροπλαστική ώμου

Πρόκειται για την αντικατάσταση μέρους της άρθρωσης, μόνο προς τη μεριά του βραχιονίου και εφαρμόζεται σε περιπτώσεις καταγμάτων με ακέραιο τενόντιο πέταλο. Πρόκειται για μία μέθοδο που επιδέχεται μεγάλης αμφισβήτησης από τη διεθνή κοινότητα των Χειρουργών του Ώμου λόγο των εν δυνάμει πολλών επιπλοκών που μπορεί να εμφανιστούν στον ασθενή μετεγχειρητικά.

Ανατομική ολική αρθροπλαστική ώμου

Εδώ αντικαθίστανται, τόσο η φθαρμένη περιοχή της ωμογλήνης, όσο και η περιοχή της κεφαλής του βραχιονίου οστού. Αφορά συγκεκριμένους τύπους βλάβης των αρθρικών επιφανειών και το αποτέλεσμα της, προϋποθέτει καλή λειτουργική ικανότητα των τενόντων του ώμου.

Αναστροφή ολική αρθροπλαστική ώμου

Είναι η επέμβαση που τα τελευταία χρόνια κερδίζει σημαντικό έδαφος, καθώς μπορεί να εφαρμοστεί σε περιπτώσεις, όπου έχουμε σημαντική ανάπτυξη αρθριτικών αλλοιώσεων χωρίς το τελικό κλινικό αποτέλεσμα να επηρεάζεται από τις παθήσεις του τενοντίου πετάλου, που ενδεχομένως να συνυπάρχουν.

Επιπλέον μπορεί να αποτελέσει λύση για την αντιμετώπιση ιδιαιτέρως συντριπτικών και παρεκτοπισμένων καταγμάτων της κεφαλής του βραχιονίου οστού.

Πώς γίνεται η επέμβαση; Υπάρχουν τομές;

Η αρθροπλαστική γίνεται με χειρουργική τομή περίπου 8-10 εκατοστών στην περιοχή του πάσχοντος ώμου. Πραγματοποιείται υπό γενική αναισθησία και η διάρκεια της είναι κατά μέσο όρο 2 ώρες.

Η εξειδίκευση του ιατρού είναι μείζονος σημασίας καθώς μειώνεται ο χειρουργικός χρόνος, ελαχιστοποιούνται οι κακώσεις των μαλακών μορίων και κατά συνέπεια το μετεγχειρητικό άλγος είναι πλήρως αντιμετωπίσιμο και η κινητικότητα του άκρου άμεση.

Υπάρχουν επιπλοκές στην επέμβαση;

Όπως κάθε ιατρική πράξη έτσι και η αρθροπλαστική ώμου έχει ένα ποσοστό επιπλοκών που δεν υπερβαίνει το 5% στην πράξη ενός ειδικού Xειρουργού ώμου και είναι πλήρως αντιμετωπίσιμες. Θα πρέπει να αποτελέσουν πεδίο συζήτησης του ιατρού με τον ασθενή, σταθμίζοντας το σημαντικό όφελος σε σχέση με το ενδεχόμενο κόστος.

Συνολικά οι ασθενείς αναφέρουν ποσοστά βελτίωσης του πόνου και της κίνησης στον ώμο άνω του 90%, ενώ ένα ποσοστό κάτω του 20% των εμφυτευμάτων θα χρειαστεί αναθεώρηση στα 15 χρόνια.

Τι περιλαμβάνει η μετεγχειρητική αποκατάσταση;

Την επομένη από την μέρα της επέμβασης ο ασθενής λαμβάνει εξιτήριο από το νοσοκομείο.

Θα του τοποθετηθεί ένας απλός νάρθηκας ώμου (φάκελος) τον οποίο θα τον χρησιμοποιεί για να ξεκουράζει το χέρι του. Η χρήση του δεν είναι απαραίτητη καθ’όλη τη διάρκεια της ημέρας, ούτε επί μακρό διάστημα, αλλά συμβάλλει στην επούλωση του τραύματος των πρώτων ημερών.

Ο μετεγχειρητικός πόνος αντιμετωπίζεται πλήρως με κοινά παυσίπονα, ενώ θα ακολουθήσουν 1-2 επισκέψεις στο ιατρείο για την εκτίμηση του τραύματος και την κοπή των ραμμάτων τις πρώτες 2 εβδομάδες.

Σε συνέχεια θα ακολουθήσει συγκεκριμένο πρωτόκολλο κινησιοθεραπείας με σκοπό την ανάκτηση του πλήρως και ανώδυνου εύρους κίνησης του ώμου.

Σκοπός της θεραπείας είναι ο ασθενής σύντομα να γυρίσει στην καθημερινότητα του και να επανεκκινήσει το σύνολο των δραστηριοτήτων του.

Πώς επιτυγχάνεται η επιτυχία της επέμβασης;

Η αρθροπλαστική ώμου είναι μία αρκετά απαιτητική και ιδιαίτερης τεχνικής χειρουργική πράξη. Η επιτυχία της και το άρτιο κλινικό αποτέλεσμα προϋποθέτει τρεις βασικές παραμέτρους.

• Την κατάλληλη εκπαίδευση και εξειδίκευση του ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού με εμπειρία σε ανάλογες χειρουργικές επεμβάσεις.
• Τον σωστό προεγχειρητικό σχεδιασμό. Εδώ περιλαμβάνονται εξετάσεις απεικόνισης του ώμου (ακτινογραφία, αξονική τομογραφία, μαγνητική), που θα μας δώσουν την πλήρη εικόνα της ιδιαίτερης ανατομίας του κάθε ασθενούς. Επίσης θα γίνει τρισδιάστατη απεικόνιση της άρθρωσης και προσομοίωση της τοποθέτησης των εμφυτευμάτων σε εικονικό περιβάλλον πριν αυτά τοποθετηθούν τελικώς, ώστε να έχουμε το μέγιστο προσδοκώμενο όφελος. Παράλληλα, υπάρχει η δυνατότητα χρήσης διεγχειρητικών συστημάτων πλοήγησης (navigation), καθώς και εξατομικευμένων προθέσεων (customized implants) όπου και όταν αυτά απαιτηθούν.
• Το εξειδικευμένο προσωπικό φυσικοθεραπευτών που θα αναλάβει την κινησιοθεραπεία και την αποκατάσταση του ασθενούς σε άμεση συνεργασία με τον Ιατρό.

Προεγχειρητικός σχεδιασμός αρθροπλαστικής στον ώμο

Αποκατάσταση και χρόνος επιστροφής στις καθημερινές δραστηριότητες

Μετά την επέμβαση της αρθροπλαστικής στον ώμο ακολουθεί μία περίοδος αποκατάστασης; διάρκειας περίπου 2 εβδομάδων αρχικής επούλωσης των ιστών και του τραύματος. Ο ασθενής επιτρέπεται να κινεί ελεγχόμενα τον ώμο και το πάσχων άκρο χωρίς να του ασκεί πίεση και να σηκώνει βάρος. Μπορεί άμεσα να το χρησιμοποιήσει για τις περισσότερες δραστηριότητες της καθημερινότητας του όπως να φάει, να πλυθεί, να πληκτρολογήσει, να γράψει και να ντυθεί.

• Μετά το χειρουργείο θα του τοποθετηθεί ένας απλός νάρθηκας για 2-3 εβδομάδες που θα βοηθήσει στην αρχική επούλωση, τον οποίο δεν είναι απαραίτητο να φοράει όλη την ημέρα.
• Η οδήγηση επιτρέπεται μετά τις 4-6 εβδομάδες, η ελαφρά χειρωνακτική εργασία και η άρση μικρού βάρους μετά τον μήνα.
• Οι αθλητικές δραστηριότητες που δεν απαιτούν την έντονη κινητικότητα του πάσχοντος άκρου ξεκινούν 2 εβδομάδες μετά το χειρουργείο.
• Οι ασκήσεις φυσικοθεραπείας και κινησιοθεραπείας για την αποκατάσταση, ξεκινούν 2 εβδομάδες μετά την επέμβαση και έχουν σαν στόχο την ανάκτηση του εύρους κίνησης και της μυϊκής ισχύος του ώμου.