Το σύνδρομο λαγονοκνημιαίας ταινίας (iliotibial band syndrome) είναι το συχνότερο αίτιο πόνου στην εξωτερική επιφάνεια του γόνατος σε αθλητές μεγάλων αποστάσεων και δρομείς. Η λαγονοκνημιαία ταινία είναι μια παχιά περιτονία – ταινία που ξεκινάει από τη λαγόνιο ακρολοφία κεντρικά της άρθρωσης του ισχίου και καταλήγει στην εξωτερική και άνω επιφάνεια της κνήμης.
Η πάθηση χαρακτηρίζεται από τον οξύ πόνο στην έξω επιφάνεια του γόνατος λόγω τριβής της ταινίας στον έξω επικόνδυλο του μηρού κατά τις κινήσεις κάμψης και έκτασης της άρθρωσης, όπως συμβαίνει στο τρέξιμο.
Οι παράγοντες που συμβάλλουν στην εμφάνιση του συνδρόμου είναι:
- Η αδυναμία των μυών του ισχίου και κυρίως του μέσου γλουτιαίου
- Η ραιβογονία, δηλαδή το κενό που δημιουργείται στα γόνατα όταν ο ασθενής είναι σε όρθια θέση και οι αστράγαλοι είναι ενωμένοι
- Η παθολογική στάση του άκρου ποδός που οδηγεί σε αυξημένο stress της λαγονοκνημιαίας ταινίας
- Η λανθασμένη τεχνική κατά το τρέξιμο και την αθλητική δραστηριότητα
Συμπτώματα και διάγνωση του συνδρόμου λαγονοκνημιαίας ταινίας
Το κύριο σύμπτωμα είναι ο πόνος στην έξω επιφάνεια του γόνατος. Στην αρχή τα ενοχλήματα είναι διάχυτα αλλά όσο περνάει η ώρα γίνονται πιο εντοπισμένα στην περιοχή του έξω μηριαίου επικονδύλου. Μπορεί να χειροτερέψουν όταν μεταβάλλεται απότομα ο ρυθμός και η θέση του σώματος του αθλητή κατά το τρέξιμο.
Κλινικά η διάγνωση περιλαμβάνει τη λήψη του σωστού ιστορικού περί έναρξης των συμπτωμάτων συνδυαζόμενη με το επίπεδο δραστηριότητας του ασθενούς. Ο ειδικός Ορθοπαιδικός – Αθλητίατρος προχωράει σε πλήρη εξέταση που περιλαμβάνει:
- Σημεία τοπικής ευαισθησίας στην περιοχή του γόνατος και εξέταση του ασθενούς και για άλλες παθήσεις που μπορεί να μιμούνται το σύνδρομο
- Την εκτέλεση κλινικών τεστ (Ober’s test) για την αναζήτηση αυξημένης τάσης στη λαγονοκνημιαία ταινία
- Την εξέταση της μυϊκής ισχύος των απαγωγών και καμπτήρων μυών του ισχίου καθώς και τον έλεγχο της θέσης του άκρου ποδός σε σχέση με το υπόλοιπο κάτω άκρο
- Τον έλεγχο σημείων μυϊκού σπασμού (trigger points) των μυών του ισχίου και του γόνατος
Επικουρικά θα ζητηθεί η διενέργεια μαγνητικής τομογραφίας κυρίως για τον αποκλεισμό άλλων παθήσεων του γόνατος και θα επιβεβαιώσει την ύπαρξη του συνδρόμου.
Ποια είναι η θεραπεία του συνδρόμου λαγονοκνημιαίας ταινίας;
Η αντιμετώπιση είναι κατεξοχήν συντηρητική και σπάνια χειρουργική. Στην αρχή της πάθησης είναι πολύ σημαντικό να μειωθούν τα συμπτώματα της τοπικής φλεγμονής και του ερεθισμού που δημιουργείται στη περιοχή του έξω μηριαίου επικονδύλου. Έτσι εφαρμόζεται:
- Ανάπαυση και αποχή από το τρέξιμο. Αν ο δρομέας συνεχίζει να τρέχει το μόνο που θα γίνει είναι να επιδεινωθούν τα συμπτώματα. Εναλλακτικά μπορεί να δοκιμάσει άλλες μορφές γυμναστικής όπως η κολύμβηση και το ποδήλατο.
- Αντιφλεγμονώδη αγωγή και παγοθεραπεία. Τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη θα μειώσουν την τοπική φλεγμονή που έχει δημιουργηθεί και θα βοηθήσουν στη μείωση του πόνου. Η εφαρμογή πάγου στην πάσχουσα περιοχή θα πρέπει να γίνεται καθημερινά 4-6 φορές την ημέρα για 10-15 λεπτά.
- Ασκήσεις διατάσεων και χειρομαλάξεις. Οι διατατικές ασκήσεις θα πρέπει να περιλαμβάνουν τον τείνοντα την πλατεία περιτονία, τη λαγονοκνημιαία ταινία και τους γλουτιαίους μυς. Οι χειρομαλάξεις (μασάζ) θα βοηθήσουν στο να λυθεί ο μυϊκός σπασμός και να χαλαρώσει η ταινία.
- Φυσικοθεραπείες. Εκτός από το ειδικό πρόγραμμα ασκήσεων θα χρησιμοποιηθούν και αναλγητικά μέσα όπως τα tecar, τα tens και οι υπέρηχοι.
- Στεροειδή αντιφλεγμονώδη. Η τοπική έγχυση κορικοστεροειδών μπορεί να βοηθήσει στη μείωση της φλεγμονής σημαντικά κυρίως στην οξεία φάση του συνδρόμου.
Βιολογικές Θεραπείες
Σε περιπτώσεις όπου τα συμπτώματα δεν υποχωρούν εύκολα και υποτροπιάζουν σημαντική θέση έχει η θεραπεία με αυτόλογα διαλύματα συμπυκνωμένων αιμοπεταλίων (PRP) καθώς και τα βλαστοκύτταρα. Στόχος είναι η βιολογική ενίσχυση του τραυματισμένου ιστού και η επούλωση της βλάβης. Η θεραπεία γίνεται με υπερηχολογικά καθοδηγούμενη έγχυση των παραγόντων για αυξημένα ποσοστά επιτυχίας.
Χειρουργική αντιμετώπιση
Σε σπάνιες περιπτώσεις που ο αθλητής δεν ανταποκρίνεται επαρκώς στη συντηρητική θεραπεία και τα ενοχλήματα επιμένουν για σημαντικό διάστημα ή υποτροπιάζουν συχνά, θέση έχει η χειρουργική αντιμετώπιση του συνδρόμου. Αυτή περιλαμβάνει διατομή και απελευθέρωση των 2 εκ. περίπου της λαγονοκνημιαίας ταινίας στην περιοχή που διασταυρώνεται με τον μηριαίο κόνδυλο οπισθίως. Ο ασθενής εξέρχεται την ίδια ημέρα και ακολουθεί ειδικό πρωτόκολλο αποκατάστασης για την πλήρη επιστροφή του σε αθλητική δραστηριότητα και τρέξιμο χωρίς ενοχλήματα.
