Μάθε τα πάντα για τη ρήξη μηνίσκου, όπως τα συμπτώματα, πως γίνεται η διαγνωση και πως την αντιμετωπίζουμε συντηρητικά και με χειρουργείο.

Οι μηνίσκοι (έσω και έξω για κάθε γόνατο) είναι οι ανατομικοί εκείνοι σχηματισμοί που βρίσκονται μεταξύ μηρού και κνήμης στην άρθρωση του γόνατος. Αποτελούνται από ίνες κολλαγόνου και νερό κατά το μεγαλύτερο ποσοστό της σύστασης τους και έχουν μία σχεδόν σκληρή υφή. Το σχήμα τους είναι πεταλοειδές και χρησιμεύει κυρίως στην απορρόφηση των φορτίων και τη βελτίωση της επαφής μεταξύ του χόνδρου του μηριαίου οστού και αυτού της κνήμης.

Τι είναι η ρήξη μηνίσκου;

H ρήξη μηνίσκου αποτελεί την πιο συχνή χειρουργική πάθηση στην ορθοπαιδική. Οι τραυματισμοί στον μηνίσκο είναι πολύ συχνοί και αφορούν δύο κατηγορίες:

• Την οξεία τραυματική ρήξη, που αφορά νέους ασθενείς που υπέστησαν κάποιον τραυματισμό (π.χ στην άθληση, τρέξιμο).
• Τη χρόνια εκφυλιστική, που αφορά άτομα μεγαλύτερης ηλικίας και συμβαίνουν ακόμα και μετά από ελάχιστης βίας κακώσεις (π.χ σε απότομο κάθισμα, σκάλες).
• Ο μηνίσκος με την πάροδο της ηλικίας υφίσταται φυσιολογική εκφύλιση, δεν είναι τόσο ισχυρός όπως στους νέους και τραυματίζεται πιο εύκολα.

Ταξινόμηση ρήξεων

Οι ρήξεις στον μηνίσκο ταξινομούνται ανάλογα με:

• Τη μορφολογία τους (οριζόντιες, ακτινωτές και σύνθετες).
• Τη θέση τους. Πρόσθιου, οπίσθιου κέρατος και σώματος.
• Το τριτημόριο τους. Έξω, μέσου και έσω τριτημορίου (red, red/white, white zone), περιοχές δηλαδή όπου η αιμάτωση άρα και οι δυνατότητες επούλωσης διαφέρουν. Στην περιφερική ζώνη (red zone) ο μηνίσκος έχει καλύτερη αιμάτωση ενώ κεντρικότερα ελάχιστη (white zone).

Ειδική κατηγορία είναι οι βλάβες που αφορούν τη ρίζα του μηνίσκου (Root Lesion) και αυτές που αναφέρονται στη σύνδεση του οπισθίου κέρατος του έσω μηνίσκου με το θύλακο (Ramp Lesion) και συνυπάρχουν με βλάβες του προσθίου χιαστού συνδέσμου.

Ποια είναι τα συμπτώματα σε μια ρήξη μηνίσκου;

Γενικά τα συμπτώματα που μπορεί να εμφανιστούν στον ασθενή είναι είτε μετά από ένα βίαιο τραυματισμό (π.χ διάστρεμμα γόνατος στο τρέξιμο) είτε προοδευτικά αν πρόκειται για εκφυλιστικού τύπου χρόνια ρήξη χωρίς ο ασθενής να αναφέρει οπωσδήποτε κάποιον τραυματισμό (συνήθως μεγαλύτερης ηλικίας ασθενείς). Έτσι η συμπτωματολογία μιας ρήξης στον μηνίσκο μπορεί να προκαλέσει:

• Οίδημα, δυσκαμψία και πόνο στο γόνατο.
• Ύδραρθρο (υγρό).
• Ευαισθησία στην έσω ή έξω μεριά της άρθρωσης, ανάλογα με το που είναι η βλάβη.
• Αίσθημα κλειδώματος του γόνατος κατά την κάμψη-έκταση αν πρόκειται για σύνθετες επιπλεγμένες ρήξεις.

Πως γίνεται η διάγνωση;

Η λεπτομερής κλινική εξέταση και η σωστή λήψη του ιστορικού του ασθενούς από τον ειδικό Ορθοπαιδικό Χειρουργό θα θέσει την υποψία της πάθησης.

Η μαγνητική τομογραφία θα επιβεβαιώσει τη διάγνωση. Πάντα θα πρέπει να γίνεται λεπτομερής έλεγχος των υπολοίπων συνδεσμικών και οστικών δομών του γόνατος. 

Ποια είναι η θεραπεία;

Το κατάλληλο θεραπευτικό πλάνο φυσικής ή χειρουργικής αντιμετώπισης της ρήξης μηνίσκου προκύπτει από τη χρονιότητα και το είδος της βλάβης, την ηλικία του ασθενούς και την ύπαρξη ή όχι αρθρίτιδας ή άλλων συνοδών βλαβών στο γόνατο.

• Μικρής έκτασης, χρόνιες εκφυλιστικές και ρήξεις που δε δημιουργούν μηχανικό μπλοκ στην κίνηση, μπορούν να αντιμετωπιστούν συντηρητικά με σημαντικά ποσοστά επιτυχίας. Χρησιμοποιούνται αντιφλεγμονώδη για την αντιμετώπιση του πόνου και του οιδήματος, παγοθεραπεία, ενδαρθρικές εγχύσεις κορτικοστεροειδών ή άλλων βιολογικών παραγόντων και φυσικοθεραπείες. Σκοπός είναι η αντιμετώπιση του πόνου και σταδιακά η πάθηση να μην είναι πλέον συμπτωματική.
• Αρθροσκόπηση γόνατος

Επί αποτυχίας της συντηρητικής αντιμετώπισης, σε περιπτώσεις σύνθετων ρήξεων ή ειδικής κατηγορίας ρήξεων καθώς και σε οξείες τραυματικές που αφορούν νέους ασθενείς, η χειρουργική αντιμετώπιση είναι μονόδρομος.

Το χειρουργείο αποκατάστασης της ρήξης μηνίσκου γίνεται με μεθόδους ελάχιστα επεμβατικής χειρουργικής, δηλαδή με αρθροσκόπηση γόνατος. Πρόκειται για μία αναίμακτη επέμβαση διάρκειας περίπου μισής ώρας και γίνεται διαμέσου 2 οπών κάτω του ενός εκατοστού από όπου θα εισέλθουν η κάμερα υψηλής ανάλυσης (4Κ) και ειδικά εργαλεία.

Χειρουργείο ρήξης μηνίσκου

Οι χειρουργικές επιλογές είναι οι παρακάτω:

• Συρραφή και επιδιόρθωση του μηνίσκου
• Μερική μηνισκεκτομή

Συρραφή μηνίσκου

Η επιλογή της συρραφής μηνίσκου έχει σχέση με την ηλικία του ασθενούς, τη χρονιότητα της βλάβης και την εντόπιση της. Αν η ρήξη αφορά περιφερικές βλάβες (red zone) όπου η αιμάτωση είναι σχετικά καλή και αναφερόμαστε σε τραυματική ρήξη νέου ασθενούς, τότε προτιμούμε τη συρραφή και διάσωση του μηνίσκου καθώς η πιθανότητα της επούλωσης είναι αυξημένη.

Root & Ramp Lesions βλάβες θα πρέπει να γίνεται πάντα προσπάθεια επιδιόρθωση τους καθώς αν αφεθούν προκαλούν χρόνιο πόνο, αστάθεια και πρώιμες αρθριτικές αλλοιώσεις σε νέο ασθενή.

Μερική μηνισκεκτομή

Στην περίπτωση που δε μπορεί να γίνει συρραφή της βλάβης τότε προχωρούμε σε μερική μηνισκεκτομή. Στην πραγματικότητα αφαιρείται το κομμάτι της βλάβης εώς τον υγιή ιστό τόσο όσο για να έχουμε απαλλαγή του ασθενούς από το άλγος και τα μηχανικά προβλήματα που προκαλεί η ρήξη κατά την κίνηση του γόνατος.

Η μερική μηνισκεκτομή δε θα πρέπει να είναι εκτεταμένη καθώς σε διαφορετική περίπτωση θα επιταχύνουμε τις αρθριτικές αλλοιώσεις στο γόνατο μελλοντικά από την έλλειψη μηνίσκου που λειτουργεί ως ενδιάμεσος ιστός μεταξύ των χόνδρινων επιφανειών μηρού και κνήμης.

Χρόνος αποκατάσταση μετα το χειρουργείο μηνίσκου

Η αρθροσκόπηση γόνατος είναι χειρουργείο μίας ημέρας, δεν απαιτεί διανυκτέρευση στο νοσοκομείο και ο ασθενής λαμβάνει εξιτήριο 2-3 ώρες μετά την επέμβαση.

Τις πρώτες ημέρες μετα το χειρουργείο στον μηνίσκο μπορεί να υπάρχει κάποιο οίδημα στο γόνατο που αντιμετωπίζεται με απλή παγοθεραπεία και κοινά παυσίπονα (παρακεταμόλη) επί πόνου.

• Σε περίπτωση μερικής μηνισκεκτομής ο ασθενής βαδίζει άμεσα και χωρίς σημαντικά ενοχλήματα ενώ μπορεί να χρησιμοποιήσει κάποιο βοήθημα (πατερίτσες) για 3-4 ημέρες αν αυτό τον διευκολύνει. Η επιστροφή στην καθημερινότητα του γίνεται εντός εβδομάδας (δουλειά, ελαφρά γυμναστική) χωρίς περιορισμούς.
• Σε περίπτωση συρραφής του μηνίσκου θα πρέπει ο ασθενής να βαδίζει χωρίς πλήρη φόρτιση του σκέλους για 6 εβδομάδες με πατερίτσες. Αυτός είναι ο χρόνος για την επούλωση της ρήξης του μηνίσκου που έχει επιδιορθωθεί.

Και στις δύο περιπτώσεις θα λάβει ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα ασκήσεων από έμπειρους φυσικοθεραπευτές που θα το ακολουθήσει στο σπίτι του. Σκοπός είναι η πλήρης και ανώδυνη κίνηση του γόνατος και η επιστροφή χωρίς ενοχλήματα σε όλες τις δραστηριότητες.

(φωτογραφίες από χειρουργείο αρθροσκόπησης γόνατος του κ. Παπαδόπουλου για την επιδιόρθωση ρήξης μηνίσκου)