Πελματιαία Απονευρωσίτιδα: Συμπτώματα – Θεραπεία

Ο πόνος συνήθως είναι εντοπισμένος στη βάση της φτέρνας και μπορεί να γίνει οξύς ή διαξιφιστικός, ειδικά στα αρχικά βήματα της ημέρας.

Συχνά συγχέεται ή συνυπάρχει με την άκανθα πτέρνας – μια οστική προεξοχή που μπορεί να αναπτυχθεί στο σημείο πρόσφυσης της απονεύρωσης και να επιδεινώσει τα συμπτώματα.

Πού οφείλεται ο πόνος στη φτέρνα;

Ο πόνος που εντοπίζεται στη φτέρνα, ειδικά στο πρώτο βήμα μετά την ανάπαυση, είναι το πιο χαρακτηριστικό σύμπτωμα της πελματιαίας απονευρωσίτιδας. 

Η βασική αιτία βρίσκεται στην υπερένταση και τη φλεγμονή της πελματιαίας περιτονίας.

Ο ρόλος της πελματιαίας περιτονίας

Πρόκειται για έναν παχύ, ισχυρό ινώδη ιστό που συνδέει το οστό της φτέρνας με τα δάκτυλα και λειτουργεί σαν φυσικό “αμορτισέρ” του ποδιού. 

Υποστηρίζει την ποδική καμάρα και απορροφά τους κραδασμούς κάθε φορά που περπατάμε ή τρέχουμε.

Τι προκαλεί τη φλεγμονή

Όταν η περιτονία δέχεται επαναλαμβανόμενη τάση ή καταπόνηση, μικρορήξεις και φλεγμονώδεις αλλοιώσεις οδηγούν σε πόνο και δυσκαμψία. 

Η φλεγμονή μπορεί να είναι εντοπισμένη στη φτέρνα ή να εκτείνεται προς τα δάκτυλα.

Παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο

• Πλατυποδία ή κοιλοποδία.
  
• Υπερβολικό σωματικό βάρος.
  
• Έντονη φυσική δραστηριότητα χωρίς επαρκή υποστήριξη.
  
• Ηλικία άνω των 40, όπου οι ιστοί χάνουν ελαστικότητα.
  

Σύνδεση με λάθος υποδήματα, ορθοστασία, αθλητισμό

Υποδήματα χωρίς απορρόφηση κραδασμών ή χωρίς στήριξη στην ποδική καμάρα αυξάνουν σημαντικά τον κίνδυνο. 

Το ίδιο και η πολύωρη ορθοστασία, η άσκηση χωρίς προθέρμανση, ή η απότομη αύξηση της δραστηριότητας χωρίς σταδιακή προσαρμογή.

Συνηθισμένα συμπτώματα που δεν πρέπει να αγνοήσεις

Η πελματιαία απονευρωσίτιδα συνήθως ξεκινά με ήπια ενόχληση, αλλά μπορεί να εξελιχθεί σε έντονο και περιοριστικό πόνο αν δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως. 

Η έγκαιρη αναγνώριση των συμπτωμάτων βοηθά στην αποφυγή χρόνιων καταστάσεων.

1. Πόνος στη φτέρνα μετά τον ύπνο

Το πιο χαρακτηριστικό σύμπτωμα είναι ο έντονος πόνος στη φτέρνα στο πρώτο βήμα της ημέρας, αμέσως μόλις σηκωθείς από το κρεβάτι. 

Ο πόνος συνήθως υποχωρεί μετά από λίγα βήματα, αλλά επανεμφανίζεται μετά από παρατεταμένη καθιστική στάση.

2. Έντονη ενόχληση κατά το περπάτημα

Καθώς η φλεγμονή επιδεινώνεται, ο πόνος εμφανίζεται και κατά τη βάδιση ή την άσκηση, ακόμα και με κατάλληλα παπούτσια. 

Η ενόχληση μπορεί να επηρεάσει την ποιότητα ζωής και την κινητικότητα.

3. Σταδιακή ή αιφνίδια επιδείνωση

Σε ορισμένους ασθενείς, τα συμπτώματα εμφανίζονται σταδιακά. 

Άλλοι βιώνουν απότομη επιδείνωση, ιδιαίτερα μετά από έντονη καταπόνηση ή μεγάλη περίοδο ορθοστασίας.

4. Πιθανή συσχέτιση με άλλες παθήσεις

Η πελματιαία απονευρωσίτιδα μπορεί να συνυπάρχει με παθήσεις όπως μεταταρσαλγία, τενοντίτιδα του Αχιλλείου ή άκανθα πτέρνας, επιβαρύνοντας τη συνολική κλινική εικόνα και καθυστερώντας την αποκατάσταση αν δεν διαγνωστούν έγκαιρα.

Πώς γίνεται η σωστή διάγνωση;

Η διάγνωση της πελματιαίας απονευρωσίτιδας στηρίζεται κυρίως στην κλινική εξέταση από εξειδικευμένο ορθοπαιδικό. 

Ο γιατρός αξιολογεί τον εντοπισμό του πόνου στη φτέρνα, τη δυσκολία κατά τη βάδιση και την ύπαρξη ευαισθησίας στην πρόσθια-έσω επιφάνεια του πέλματος.

Ιατρική εξέταση και κλινικά σημεία

Κατά την κλινική εξέταση, ο γιατρός πιέζει συγκεκριμένα σημεία της φτέρνας για να εντοπίσει τον πόνο. 

Ο χαρακτηριστικός πόνος κατά την παθητική ραχιαία κάμψη των δακτύλων είναι ένα σημαντικό εύρημα.

Είναι σημαντικό η εξέταση να γίνεται από εξειδικευμένο ορθοπαιδικό χειρουργό, ο οποίος μπορεί να διαχωρίσει την πελματιαία απονευρωσίτιδα από άλλες παθήσεις με παρόμοια συμπτώματα.

Ο ρόλος του υπερήχου

Ο υπέρηχος μαλακών μορίων είναι εξαιρετικά χρήσιμος, καθώς δείχνει άμεσα τη φλεγμονή, την πάχυνση της απονεύρωσης και τυχόν μικρορήξεις. 

Είναι μη επεμβατικός, γρήγορος και δεν απαιτεί ακτινοβολία.

Ο υπέρηχος για παθήσεις μυοσκελετικού επιτρέπει τη λεπτομερή απεικόνιση της πελματιαίας περιοχής και μπορεί να καθοδηγήσει στοχευμένες θεραπείες.

Πότε χρειάζεται απεικονιστικός έλεγχος

Σε πιο χρόνιες ή άτυπες περιπτώσεις, μπορεί να ζητηθεί ακτινογραφία για να αποκλειστεί η παρουσία άκανθας πτέρνας ή άλλων σκελετικών αλλοιώσεων. 

Η μαγνητική τομογραφία επιλέγεται όταν υπάρχουν υποψίες για εκτεταμένες ρήξεις ή όταν τα συμπτώματα επιμένουν χωρίς σαφή αιτία.

Τι περιλαμβάνει η θεραπεία της πελματιαίας απονευρωσίτιδας;

Η θεραπεία στοχεύει στην ανακούφιση από τον πόνο, στη μείωση της φλεγμονής και στη σταδιακή αποκατάσταση της λειτουργικότητας του πέλματος. 

Στις περισσότερες περιπτώσεις, η αντιμετώπιση ξεκινά συντηρητικά και εξατομικεύεται ανάλογα με την ανταπόκριση.

1. Μη φαρμακευτικές παρεμβάσεις

Οι πρώτες ενέργειες που συστήνονται περιλαμβάνουν:

• Αλλαγή υποδημάτων: Προτείνεται η χρήση παπουτσιών με μαλακή σόλα, καλή απορρόφηση κραδασμών και στήριξη στην ποδική καμάρα. Η αποφυγή εντελώς επίπεδων ή φθαρμένων παπουτσιών είναι καθοριστική.
  
• Πελματογράφημα και ειδικοί πάτοι: Η εξέταση της κατανομής πίεσης στο πέλμα βοηθά στην επιλογή εξατομικευμένων πάτων, που μειώνουν την ένταση στην περιοχή της απονεύρωσης.
  
• Διατάσεις και ασκήσεις: Η ήπια διάταση της πελματιαίας περιτονίας και των γαστροκνημίων, ειδικά το πρωί, βοηθά στη μείωση του πόνου. Απλές ασκήσεις με ρολό ή μπάλα κάτω από το πέλμα είναι πολύ αποτελεσματικές.
  

2. Φαρμακευτική και φυσικοθεραπευτική αγωγή

Όταν ο πόνος επιμένει:

• Αντιφλεγμονώδη φάρμακα, είτε από το στόμα είτε τοπικά, μπορούν να μειώσουν την ένταση των συμπτωμάτων.
  
• Shockwave therapy (θεραπεία με κρουστικά κύματα) ή manual therapy εφαρμόζονται συχνά με εξαιρετικά αποτελέσματα, ιδιαίτερα σε χρόνιες περιπτώσεις.
  
• Έγχυση κορτικοστεροειδών εξετάζεται σε επιμονή των συμπτωμάτων, κυρίως σε ασθενείς που δεν ανταποκρίνονται στη φυσικοθεραπεία. Γίνεται στοχευμένα, κατά προτίμηση υπό υπερηχογραφική καθοδήγηση.

3. Ελάχιστα επεμβατικές λύσεις

Όταν η συντηρητική αγωγή αποτυγχάνει για μεγάλο χρονικό διάστημα (πάνω από 6 μήνες), μπορεί να προταθεί:

• Ενδοσκοπική ή μικροχειρουργική αποσυμπίεση της πελματιαίας απονεύρωσης, με στόχο τη μείωση της τάσης και την αποκατάσταση της κινητικότητας.
  
• Η διαδικασία πραγματοποιείται με μικρή τομή και γρήγορη αποκατάσταση, στο πλαίσιο της ελάχιστα επεμβατικής χειρουργικής, που μειώνει τον μετεγχειρητικό πόνο και τον χρόνο ακινησίας.

Τι μπορεί να συμβεί αν αγνοήσεις τα συμπτώματα;

Η παραμέληση της πελματιαίας απονευρωσίτιδας μπορεί να οδηγήσει σε σημαντικές επιπλοκές:

• Επέκταση της φλεγμονής προς μεγαλύτερο τμήμα της περιτονίας, κάνοντας τον πόνο πιο έντονο και δύσκολα αναστρέψιμο.
  
• Αντισταθμιστικά προβλήματα σε γόνατο ή ισχίο, λόγω αλλαγής τρόπου βάδισης για αποφυγή του πόνου.
  
• Περιορισμός στη βάδιση, στη φυσική δραστηριότητα και τελικά στην ποιότητα ζωής.
  
• Εμφάνιση άκανθας πτέρνας, ως αντίδραση του σώματος στη χρόνια τάση στο σημείο πρόσφυσης της απονεύρωσης.

Η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία είναι καθοριστικές για την αποφυγή αυτών των επιπλοκών.

Τρόποι πρόληψης και καθημερινές συμβουλές

Η πρόληψη της πελματιαίας απονευρωσίτιδας βασίζεται κυρίως σε έξυπνες καθημερινές συνήθειες:

1. Προληπτική χρήση σωστών υποδημάτων

Επίλεξε παπούτσια με καλή απορρόφηση κραδασμών και στήριξη στην ποδική καμάρα. Απόφυγε τα εντελώς επίπεδα ή ταλαιπωρημένα παπούτσια.

2. Διαλείμματα στην ορθοστασία

Αν εργάζεσαι πολλές ώρες όρθιος, κάνε μικρά διαλείμματα για να ξεκουράζεις τα πέλματα και να αποφορτίζεις την απονεύρωση.

3. Πρωινές διατάσεις

Διατάσεις πριν σηκωθείς από το κρεβάτι, ειδικά για τη γάμπα και την πελματιαία περιτονία, βοηθούν στη μείωση του πόνου και της δυσκαμψίας.

4. Προσοχή στην απότομη αύξηση δραστηριότητας

Αύξησε σταδιακά την ένταση ή τη διάρκεια της άσκησης. Απότομα φορτία χωρίς προετοιμασία αυξάνουν τον κίνδυνο φλεγμονής.

Η φροντίδα των ποδιών είναι επένδυση στην καθημερινή σου άνεση και στη συνολική λειτουργικότητά σου.

Συχνές Ερωτήσεις

Επιπλέον Πηγές:

• Plantar fasciitis – Ηealthdirect
• What to Know About Plantar Fasciitis – Ηealthline