Μάθε τι είναι η ρήξη του στροφικού τενοντίου πετάλου του ώμου ή αλλιώς ρήξη υπερακανθίου, τα συμπτώματα της και τη θεραπεία για την αντιμετώπισή της

Με τον όρο ρήξη αναφερόμαστε σε μία σχισμή που δημιουργείται στους τένοντες που κινούν τον ώμο. Η ρήξη στον υπερακάνθιο, αποτελεί το συνηθέστερο αίτιο πόνου στην περιοχή της ωμικής ζώνης και είναι είτε τραυματικής είτε εκφυλιστικής αιτιολογίας. Μπορεί να συμβεί μετά από πτώση και άμεση πλήξη, απότομη άρση βάρους ή βίαιη κίνηση. Σε μεγαλύτερης ηλικίας ασθενείς χρειάζεται μικρότερη βία για να προκληθεί η ρήξη καθώς με το πέρασμα των χρόνων ο τένοντας εκφυλίζεται και γίνεται πιο επιρρεπής σε τραυματισμούς. Σε τυχαία δείγματα ασθενών άνω των 60 ετών ένα ποσοστό που πλησιάζει περίπου στους μισούς έχει κάποιας μορφής εκφύλισης ή ρήξης στους τένοντες που κινούν τον ώμο.

Ανατομία Τενοντίου πετάλου 

Οι τένοντες είναι οι τελικές απολήξεις των μυών οι οποίοι αγκιστρώνονται με μία πολύ ισχυρή σύνδεση στα οστά. Έτσι με μία αυτόματη και συνεχή διαδικασία όταν ο εγκέφαλος δίνει εντολή να ανυψώσουμε το άκρο μας ταυτόχρονα ο μυς συσπάται και ο τένοντας που είναι συνδεδεμένος στο οστό ολοκληρώνει την κίνηση. Όταν έχουμε διακοπή της συνέχειας μυς-τένοντας-οστό (π.χ σε ρήξη των τενόντων ή σε κάταγμα οστού) το αποτέλεσμα είναι μία αρκετά επώδυνη προσπάθεια του οργανισμού να ανυψώσει τον ώμο η οποία αντιστοιχεί στο μέγεθος της βλάβης.

Το τενόντιο πέταλο αποτελείται από 4 τένοντες, τον υποπλάτιο εμπρός, τον υπερακάνθιο πάνω και τους υπακάνθιο και ελάσσονα στρογγύλο πίσω. Σε στενή σχέση και μεταξύ υπερακανθίου και υποπλατίου βρίσκεται η μακρά κεφαλή του δικεφάλου. Όλοι μαζί δημιουργούν ένα είδος χιτώνα ( τενόντιο πέταλο) που αγκαλιάζει την κεφαλή του βραχιονίου και μέσα από συνδυαστικές κινήσεις κινούν τον ώμο σε όλα τα επίπεδα.

Η ρήξη μπορεί να είναι πλήρης ή μερική, οξεία τραυματική ή εκφυλιστική. Με συμμετοχή δύο τενόντων και άνω, ή/και με παρεκτόπιση μεγαλύτερη των 5 εκ. η ρήξη ονομάζεται μαζική.

“Ο πιο συχνά τραυματιζόμενος τένοντας ο οποίος υφίσταται ρήξη είναι ο υπερακάνθιος.”

Σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση της βλάβης των τενόντων παίζει η παρεκτόπιση και το είδος της ρήξης, ο αριθμός των εμπλεκομένων τενόντων, η ηλικία του ασθενούς, η ποιότητα του τενοντίου πετάλου και η χρονιότητα της πάθησης που μπορεί να συνδυάζεται και με ατροφία του αντιστοίχου μυός.

Ποια είναι τα συμπτώματα της ρήξης του υπερακανθίου;

Επειδή ακριβώς διακόπτεται η συνέχεια των τριών στοιχείων (μυς-τένοντας-οστό) ο ασθενής κατα την διάρκεια των συμπτωμάτων, βιώνει μία επώδυνη κατάσταση στην προσπάθεια του να κινήσει τον ώμο και συνολικά το άνω άκρο. Ο πόνος γίνεται εντονότερος όσο πιο ψηλά προσπαθεί να ανυψώσει το σκέλος, όπως για παράδειγμα όταν θέλει να χτενιστεί, να κρεμάσει κάτι ψηλά, να πετάξει μία μπάλα, να αθληθεί, κτλ.

Ο πόνος χειροτερεύει συνήθως το βράδυ και έτσι αναγκάζεται να περιορίζει την κίνηση σε ένα χαμηλό εύρος που είναι πιο ανεκτό. Η συμπτωματολογία εξαρτάται από πολλούς παράγοντες και κυρίως το μέγεθος της ρήξης, την ηλικία και συνολικά το μυϊκό σύστημα του ώμου του κάθε ασθενούς. Γενικά μιλώντας κάθε ρήξη στους τένοντες του ώμου δημιουργεί κάποιου βαθμού έλλειμμα κίνησης και άλγος που μπορεί να φτάσει από μία ήπια ενόχληση εώς και πλήρη αδυναμία εκτέλεσης κινήσεων όπως η ανύψωση, η εξωτερική και εσωτερική στροφή.

Πώς γίνεται η διάγνωση;

Η διάγνωση γίνεται από τον εξειδικευμένο Χειρουργό Ώμου με τη λήψη του κατάλληλου ιστορικού σε ότι αφορά την έναρξη των συμπτωμάτων, την ύπαρξη τραυματισμού, συνοδές κακώσεις, κτλ και την κατάλληλη κλινική εξέταση που θα αναδείξει την επώδυνη κίνηση με τη συμμετοχή του αντίστοιχου τένοντα.

Επιβεβαιώνεται με απεικονιστικές μεθόδους της μαγνητικής τομογραφίας και του υπέρηχου του ώμου. Έτσι θα συμπληρώσουμε τις απαιτούμενες πληροφορίες για την εφαρμογή του τελικού θεραπευτικού πλάνου.

Πώς αντιμετωπίζεται η ρήξη των τενόντων του ώμου;

Πρέπει να τονιστεί ότι οι ρήξεις δεν επουλώνονται αυτόματα και από μόνες τους. Η αντιμετώπιση είναι είτε συντηρητική είτε χειρουργική.

Ο σκοπός της συντηρητικής αντιμετώπισης στη ρήξη του υπερακανθίου / τενοντίου πετάλου είναι ο περιορισμός του πόνου και η εκγύμναση των υπολοίπων μυϊκών ομάδων του ώμου για να αντιρροπήσει ο οργανισμός και να μπορεί να εκτελέσει τις κινήσεις. Η συντηρητική οδός έχει σαν στόχο να καταστήσει τις ρήξεις ασυμπτωματικές ως προς την κλινική τους εικόνα και περιλαμβάνει:

• Παυσίπονα & Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη
• Ενδαρθρικές εγχύσεις
• Ασκήσεις ενδυνάμωσης και φυσικοθεραπείες
• Τροποποίηση δραστηριοτήτων, αποφυγή άρσης βάρους και έντονων αθλητικών δραστηριοτήτων.

Ανάλογα με το μέγεθος και το είδος της ρήξης, τις απαιτήσεις του ασθενούς και την εν γένει βιολογική του κατάσταση η επιλογή συντηρητικών μεθόδων μπορεί να είναι αντικείμενο συζήτησης ιατρού και ασθενούς.

Χειρουργική αντιμετώπιση ρήξεων του τενοντίου πετάλου

Καθώς οι ρήξεις δεν επουλώνονται από μόνες τους, με τη δράση του αντιστοίχου μυός (π.χ υπερακάνθιος μυς και τένοντας) σε βάθος χρόνου συμβαίνουν κάποιες δομικές αλλοιώσεις. Αυτές είναι:

• να επέρχεται μυϊκή ατροφία καθώς ο μυς δεν “ασκείται” μέσω της ομαλής διαδικασίας της κίνησης και επέρχεται λιπώδης εκφύλιση του
• η ρήξη να μεγαλώνει και τελικώς να έχει την τάση να γίνει πλήρης ή να επηρεάσει και παρακείμενους τένοντες
• να αυξάνονται οι πιθανότητες να εμφανιστούν οστεοαρθριτικές αλλαγές στον ώμο (αρθροπάθεια τενοντίου πετάλου)

Για τους παραπάνω λόγους η Χειρουργική θεραπεία είναι αυτή που προτείνεται ως τελική και οριστική λύση σε συμπτωματικές ρήξεις του τενοντίου πετάλου. Αυτή περιλαμβάνει την Αρθροσκόπηση Ώμου ως μία μέθοδο ελάχιστης επεμβατικότητας κατά την οποία θα γίνει συρραφή και επανατοποθέτηση του τένοντα στην ανατομική του θέση στο βραχιόνιο οστό. Η συνολική διάρκεια της επέμβασης είναι περίπου 1 εώς ½ ώρα ανάλογα με το μέγεθος και το είδος της βλάβης. Το πρωτόκολλο αποκατάστασης εξατομικεύεται ανά ασθενή και σαν τελικός στόχος είναι η πλήρης και ανώδυνη κίνηση του ώμου. 

(Συντηρητική θεραπεία τενοντιτιδας και μερικής ρήξης υπερακανθίου με αυτολογα διαλυματα 4ης γενιάς)

(Αρθροσκόπηση ώμου για τη θεραπεία ρήξης υπερακανθίου/τενοντίου πετάλου)