Η επικονδυλίτιτδα είναι μια επώδυνη κατάσταση στην έξω ή έσω περιοχή του αγκώνα συνεπεία επαναλαμβανόμενων κινήσεων ή άρσης βάρους. Παρατηρείται σε ανθρώπους που κάνουν υπέρχρηση των χεριών κατά την εργασία τους, σε αθλητές που σηκώνουν βάρη και σε άτομα των οποίων η δραστηριότητα περιλαμβάνει έντονη κινητικότητα του χεριού.

Πρόκειται στην ουσία για τον ερεθισμό των τενόντων στην περιοχή έκφυσης τους από τον αγκώνα. Η επαναλαμβανόμενη κίνηση δημιουργεί μικροτραυματισμό στους τένοντες, μικρές ρήξεις και σταδιακά εκφύλιση τους. Συχνότερα εμφανίζεται σε άτομα μέσης ηλικίας 30-50 ετών με μία υπεροχή στις γυναίκες.

Τα επαγγέλματα που περισσότερο οδηγούν σε επικονδυλίτιδα είναι αυτά που περιλαμβάνουν έντονη χειρωνακτική εργασία όπως οι υδραυλικοί, ηλεκτρολόγοι, σερβιτόροι, γραμματείς που δουλεύουν πολλές ώρες στον υπολογιστή. Ορισμένα από τα αθλήματα που προδιαθέτουν στην εμφάνιση της πάθησης είναι το τένις, το γκολφ, οι ρίψεις, η αναρρίχηση.

Είδη επικονδυλίτιδας

Υπάρχουν δύο είδη ανάλογα με την περιοχή εμφάνισης του πόνου, είτε στην εξωτερική πλευρά είτε στην εσωτερική πλευρά του αγκώνα.

Έξω επικονδυλίτιδα

Ονομάζεται αλλιώς και αγκώνας του τενίστα (tennis elbow) λόγω της υψηλής συχνότητας εμφάνισης του σε αθλητές του τένις. Είναι η συχνότερη μορφή επικονδυλίτιδας. Πρόκειται για τη φλεγμονή και τον ερεθισμό των εκτεινόντων του αντιβραχίου στην περιοχή της έκφυσης τους από την εξωτερική πλευρά του αγκώνα. Η μορφή αυτή της τενοντίτιδας (ή τενοντοπάθειας) εμφανίζεται με οξύ πόνο που μπορεί να αντανακλά εώς τον καρπό και ταλαιπωρεί σημαντικά τον ασθενή.

Έσω επικονδυλίτιδα

Αναφέρεται στην τενοντοπάθεια των καμπτήρων τενόντων που βρίσκονται στην έσω επιφάνεια του αγκώνα. Ονομάζεται αλλιώς και golfer’s elbow λόγω της αυξημένης συχνότητας σε αθλητές γκολφ. Οι καμπτήρες τένοντες κάμπτουν τον καρπό και στρίβουν το αντιβράχιο προς τα έσω (πρηνισμός). Ο πόνος είναι τοπικός στην περιοχή του έσω επικονδύλου στον αγκώνα.

Συμπτώματα και διάγνωση της επικονδυλίτιδας

Τόσο η έξω όσο και η έσω επικονδυλίτιδα έχουν χαρακτηριστικό εντοπισμένο πόνο στη σύστοιχη περιοχή του αγκώνα. Αυτός προέρχεται από τους μικροτραυματισμούς των τενόντων και την τοπική φλεγμονή που δημιουργείται. Η κατάσταση μπορεί να γίνει χρόνια καθώς οι επαναλαμβανόμενες κινήσεις δημιουργούν ένα φαύλο κύκλο πόνου και δυσλειτουργίας του άκρου. Ο ασθενής μπορεί να εμφανίσει αντανάκλαση του άλγους σε όλο το χέρι ή ακόμα και μουδιάσματα και αδυναμία σύλληψης αντικειμένων.

Κλινικά η διάγνωση γίνεται εύκολα με τη σωστή λήψη του ιστορικού που περιλαμβάνει χρόνο έναρξης των ενοχλημάτων, επίπεδο αθλητικής δραστηριότητας και εργασίας του ασθενούς, καθώς και κατά την κλινική εξέταση από τον Ορθοπαιδικό.

Θεραπεία και αντιμετώπιση της επικονδυλίτιτδας

Η αρχική αντιμετώπιση είναι συντηρητική και περιλαμβάνει τροποποίηση δραστηριοτήτων και αποχή από το επαναλαμβανόμενο αίτιο που την προκαλεί. Αν προκαλείται στον αθλητισμό τότε χρειάζεται αλλαγή της τεχνικής του αθλητή (π.χ τρόπος που κρατάει τη ρακέτα στο τένις) για να σταματήσουν οι ενοχλήσεις. Αν πάλι εμφανίζεται κατά την εργασία αντίστοιχα θα προτείνουμε τεχνικές που θα βοηθήσουν τον εργαζόμενο να απαλλαγεί από τα συμπτώματα χωρίς να επηρεάζεται η εργασία του.

Επικουρικά με τα παραπάνω και στη λογική της συντηρητικής αντιμετώπισης μπορούν να βοηθήσουν:

• Σύντομη περίοδος με αναλγητικά και αντιφλεγμονώδη φάρμακα
• Παγοθεραπεία
• Ήπιες διατάσεις ακολουθούμενες από ασκήσεις έκκεντρης ενδυνάμωσης. Ο φυσικοθεραπευτής μπορεί να χρησιμοποιήσει και αναλγητικά μέσα όπως τα tecar που θα βοηθήσουν σημαντικά στην ανακούφιση.
• Περιοδική χρήση ελαστικού περιαγκωνίου

Ο ρόλος των βιολογικών θεραπειών στην αντιμετώπιση της επικονδυλίτιδας είναι επίσης σημαντικός επί αποτυχίας άλλων συντηρητικών μεθόδων. Η έγχυση με υπερηχολογική καθοδήγηση στην περιοχή του τραυματισμένου τένοντα διαλυμάτων συμπυκνωμένων αιμοπεταλίων που περιέχουν πρωτεΐνες και αυξητικούς παράγοντες δείχνει να βοηθάει σημαντικά με πολύ υψηλά ποσοστά επιτυχίας στη θεραπεία της επικονδυλίτιδας.

Χειρουργική αντιμετώπιση

Όπως αναφέρθηκε και παραπάνω η συντηρητική αντιμετώπιση έχει συντριπτικά υψηλά ποσοστά επιτυχίας. Σε ορισμένες όμως περιπτώσεις και επί αποτυχίας κάθε άλλης μεθόδου τα συμπτώματα παραμένουν για μεγάλο χρονικό διάστημα και ο ασθενής βιώνει έναν χρόνιο πόνο. Η χειρουργική αντιμετώπιση γίνεται με ελάχιστα επεμβατικές μεθόδους που περιλαμβάνουν τον καθαρισμό του φλεγμονώδους ιστού του τένοντα και την επανακαθήλωση του υγιούς τμήματος του στο οστό ώστε να ολοκληρωθεί η επούλωση του. Η επέμβαση δεν απαιτεί παραμονή του ασθενούς στο νοσοκομείο (αυθημερόν νοσηλεία), ενώ τις επόμενες ημέρες θα ακολουθήσει ένα ειδικό πρωτόκολλο αποκατάστασης με ασκήσεις του αγκώνα που θα κάνει στο σπίτι του.

Θεραπεία έξω επικονδυλίτιδας αγκώνα (tennis elbow) με αυτόλογους βιολογικούς παράγοντες σε κλειστά συστήματα φυγοκέντρησης 4ης γενιάς. Έλεγχος με υπέρηχο και αναγνώριση της περιοχής της βλάβης για μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα. Γρήγορη βελτίωση των συμπτωμάτων, απαλλαγή από τον χρόνιο πόνο του αγκώνα και επιστροφή στην καθημερινότητα και τον αθλητισμό.