Τι είναι η χονδροπάθεια γόνατος;

Η χονδροπάθεια (ή χονδρομαλάκυνση) γόνατος επηρεάζει κυρίως της επιγονατίδα και δευτερευόντως τη μηριαία τροχιλία, το τμήμα εκείνο δηλαδή του μηρού πάνω στο οποίο κινείται η επιγονατίδα. Λιγότερο συχνά μπορούν να εμφανιστούν χόνδρινες βλάβες στους μηριαίους κονδύλους, ενώ σπανιότερα στην επιφάνεια της κνήμης καθώς αυτή προστατεύεται από τους μηνίσκους.

Πρόκειται για μία πάθηση κατά την οποία εμφανίζονται σταδιακά ρωγμές και φθορές στην επιφάνεια του χόνδρου, του τμήματος δηλαδή του οστού στην άρθρωση που πρέπει να είναι λείο και ομαλό για να υπάρχει ανώδυνη κίνηση.

Η χόνδρινες βλάβες δυνητικά μπορούν να εμφανιστούν σε οποιοδήποτε σημείο του μηρού συνεπεία κάποιου τραυματισμού ή επιβάρυνσης λόγω αθλητικής δραστηριότητας. Η χονδροπάθεια προσβάλλει κυρίως νέους ασθενείς 15 εώς 40 ετών και ειδικότερα γυναίκες σε αναλογία 3:1 με τους άνδρες. Το είδος εργασίας που περιλαμβάνει σημαντική καταπόνηση του γόνατος παίζει σημαντικό ρόλο στην εμφάνιση.

Ποια είναι τα συμπτώματα της χονδροπάθειας γόνατος;

Τα συμπτώματα είναι ανάλογα του μεγέθους της βλάβης και περιλαμβάνουν:

• Εν τω βάθει πόνο στην πρόσθια συνήθως επιφάνεια του γόνατος
• Αίσθημα “τριγμού” και παραγωγή ήχων εντός της άρθρωσης
• Περιστασιακό οίδημα και υγρό στην άρθρωση (ύδραρθρος)
• Ενόχληση σε κινήσεις κάμψης – έκτασης όπως στο βαθύ κάθισμα, οδήγηση, κτλ
• Περιορισμό σε αθλητικές δραστηριότητες

Ποια είναι τα στάδια της χονδροπάθειας;

• Στάδιο Ι: Οίδημα του χόνδρου με προεξέχουσες εστίες και απώλεια της ελαστικότητας.
• Στάδιο ΙΙ: Ρωγμές και «ξέφτισμα» της επιφάνειας του χόνδρου, Πιθανώς ελεύθερα χόνδρινα σωμάτια τα οποία αποπίπτουν εντός της άρθρωσης και εμφανίζεται φλεγμονή – υμενίτιδα στον αρθρικό υμένα.
• Στάδιο ΙΙΙ: Έλκη του χόνδρου. Το υποχόνδριο οστό είναι ακάλυπτο και υπόσκληρο.

Επιγονατιδομηριαίος πόνος (patellofemoral pain syndrome)

Όπως αναφέρθηκε η πιο συχνή εντόπιση της χονδροπάθειας γόνατος είναι η επιγονατιδομηριαία άρθρωση. Εκτός από αίτια όπως η έντονη αθλητική δραστηριότητα και ο επίπονος τρόπος ζωής και εργασίας που καταπονεί το γόνατο, υπάρχουν και άλλα ανατομικά αίτια όπως:

• Βλαισότητα γόνατος
• Υψηλή θέση επιγονατίδας
• Αβαθής μηριαία τροχιλία
• Ανεπάρκεια έσω πλατέως μυός
• Μεγάλο σωματικό βάρος
• Γενετική προδιάθεση για εκφύλιση χόνδρου

Θεραπεία χονδροπάθειας γόνατος – επιγονατίδας

Το είδος της προτεινόμενης θεραπείας εξαρτάται το μέγεθος της βλάβης, τη χρονιότητα της πάθησης, την ηλικία του ασθενούς και το επίπεδο δραστηριότητας. Αρχικά ξεκινούμε με έναν συντηρητικό (μη χειρουργικό) τρόπο αντιμετώπισης της πάθησης στις περισσότερες περιπτώσεις.

Συντηρητική αντιμετώπιση

• Αυτή περιλαμβάνει μεθόδους με σκοπό να γίνει ασυμπτωματική για τον ασθενή η πάθηση αλλά και να ανασταλεί η εξέλιξη της σε σοβαρότερη βλάβη:
• Πρόγραμμα ασκήσεων για ενδυνάμωση των μυών του γόνατος, κυρίως του τετρακεφάλου και του έσω πλατέως, ώστε να συγκρατείται και να επικεντρώνεται η επιγονατίδα καλύτερα εντός της μηριαίας τροχιλίας
• Τροποποίηση δραστηριοτήτων που καταπονούν το γόνατο όπως το βαθύ κάθισμα και η έντονη άθληση
• Χρήση αντιφλεγμονωδών φαρμάκων, παγοθεραπείας και ανάπαυσης στην οξεία φάση
• Μείωση πόνου με βελονισμό, ηλεκτροθεραπεία και manual therapy. Εφαρμογή kinesio tape και χρήση ελαστικής επιγονατίδας.
• Ασκήσεις ιδιοδεκτικότητας
• Απώλεια βάρους
• Ενδαρθρικές εγχύσεις υαλουρονικού οξέος και βιολογικούς παράγοντες για τη βελτίωση της βιολογίας της άρθρωσης

Χειρουργική αντιμετώπιση

Επί αποτυχίας των συντηρητικών μέτρων αντιμετώπισης της χονδροπάθειας, θέση έχει η ελάχιστα επεμβατική μέθοδος της αρθροσκόπησης γόνατος στην πλειοψηφία των περιπτώσεων και πιο σπάνια οι ανοιχτές επεμβάσεις.

Οι επιλογές περιλαμβάνουν:

• Τρυπανισμούς – μικροκατάγματα στην περιοχή της βλάβης για την αναγέννηση του χόνδρου
• Μηχανικό καθαρισμό της άρθρωσης (debridement) και καθαρισμό τυχόν ανωμαλιών του μηνίσκου
• Διόρθωση της θέσης της επιγονατίδας αν αυτή είναι παθολογική
• Μεταφορά οστεοχόνδρινων τεμαχίων από υγιή δότρια περιοχή του σώματος για εστιασμένες βλάβες.